معرفی دیپارتمنت قابلگی
دیپارتمنت قابلگی یکی از ارکان مهم در حوزه علوم طبی و سلامت عمومی است که با هدف اصلی ارتقای سلامت مادران، نوزادان و خانواده‌ها فعالیت می‌کند. این دیپارتمنت نه‌تنها بر ارائه خدمات درمانی تمرکز دارد، بلکه در زمینه آموزش، پژوهش و مدیریت بالینی نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
رسالت دیپارتمنت قابلگی
رسالت دیپارتمنت قابلگی تربیت کادر متخصص قابله، ارائه خدمات با کیفیت در زمینه مراقبت‌های بارداری و زایمان، و انجام تحقیقات علمی برای بهبود وضعیت سلامت مادران و نوزادان است. این دیپارتمنت بر اساس اصول اخلاق حرفه‌ای، احترام به حقوق مریضان و استفاده از دانش و فناوری‌های روز فعالیت می‌کند.
مدت تحصیل در رشته قابلگی
مدت تحصيل در این رشته، حداقل ۳ سال در انستیتوت های علوم صحی و ۴ سال در پوهنحی قابلگی مي باشد.
ساختار دیپارتمنت قابلگی
- بخش آموزشی:
این بخش مسئول تربیت دانشجویان قابلگی در مقاطع لیسانس، ماستری و دکتری است. برنامه‌های آموزشی شامل دروس نظری، کارآموزی‌های بالینی و پژوهش‌های تخصصی است. محور اصلی آموزش، آماده‌سازی فارغ‌التحصیلانی است که توانایی ارائه خدمات باکیفیت و مبتنی بر شواهد علمی را داشته باشند.
-
- دروس نظری: آناتومی، فیزیولوژی، پاتوفیزیولوژی بارداری، روانشناسی مادر و کودک.
- آموزش عملی: شامل کار در شفاخانه ها، مراکز درمانی و کلینیک‌های صحی.
- بخش کلینیکی و تداوی:
این بخش به ارائه خدمات مستقیم به مادران و نوزادان در شفاخانه ها و مراکز درمانی می‌پردازد. خدمات ارائه‌شده عبارت‌اند از:
-
- مراقبت‌های قبل از بارداری (مشاوره و آمادگی بارداری).
- نظارت و مراقبت‌های دوران بارداری شامل آزمایش‌ها، معاینات تلویزیونی و مدیریت بارداری پرخطر.
- کمک به زایمان طبیعی، مدیریت زایمان پرخطر و نظارت بر جراحی‌های سزارین.
- مراقبت‌های پس از زایمان برای مادر و نوزاد (شیردهی، بهداشت و تغذیه نوزاد).
- بخش تحقیقاتی:
تحقیقات علمی در این دیپارتمنت بر محورهای زیر متمرکز است:
-
- کاهش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان.
- بهبود کیفیت مراقبت‌های زایمان و پس از زایمان.
- توسعه روش‌های نوین برای مدیریت مشکلات بارداری.
- ارتقای بهداشت روانی مادران در دوران بارداری و پس از آن.
- بخش اجتماعی و مشاوره:
این دیپارتمنت با برگزاری ورکشاپ ها و جلسات آموزشی در جوامع محلی، زنان را در مورد اهمیت مراقبت‌های بارداری و زایمان آگاه می‌سازد. خدمات مشاوره‌ای نیز در زمینه‌هایی مانند تغذیه سالم، فاصله‌گذاری بین بارداری‌ها و پیشگیری از امراض ارائه میشود.
خدمات قابل ارائه توسط دیپارتمنت قابلگی
- خدمات مراقبتی:
- نظارت و کنترل بارداری‌های پرخطر.
- مدیریت علائم و عوارض بارداری (مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا).
- کمک به زایمان فیزیولوژیک و ارائه خدمات مشاوره در زایمان طبیعی.
- خدمات درمانی:
- شناسایی و درمان بیماری‌های مرتبط با بارداری و زایمان.
- مشارکت در ارائه خدمات زایمان غیرطبیعی در موارد ضروری.
- مشاوره:
- مشاوره در زمینه برنامه‌ریزی خانواده و پیشگیری از بارداری های ناخواسته.
- آموزش تغذیه مناسب برای مادران باردار و شیرده.
ارزش‌ها و اصول دیپارتمنت قابلگی
- احترام به حقوق بیماران: احترام به انتخاب‌های مادران و خانواده‌ها و ارائه اطلاعات کامل برای تصمیم‌گیری آگاهانه.
- کار تیمی: همکاری نزدیک با پزشکان، پرستاران و سایر متخصصین بهداشت.
- تمرکز بر شواهد علمی: استفاده از یافته‌های تحقیقات علمی و استانداردهای بین‌المللی در ارائه خدمات.
- شفافیت و پاسخگویی: تعهد به ارائه خدمات باکیفیت و ارزیابی مداوم عملکرد.
همکاری‌ها و مشارکت‌ها
دیپارتمنت قابلگی با شفاخانه ها، مراکز صحی و دانشگاه‌های داخلی و بین‌المللی همکاری دارد تا محصلین و کادر درمانی بتوانند در محیط‌های متنوع به آموزش و ارائه خدمات بپردازند.
تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه:
- علاقه و احساس مسئولیت به وظیفه (قابله بدون عشق و علاقه نمیتواند فریادهای ناشی از درد یک خانم در حال ولادت را تحمل نموده و پاسخگوی نیازهای او باشد).
- صبر و حوصله زیاد (یک خانم در حال ولادت شرایط بسیار سخت و حساسی داشته و بسیاری از حرکات و سخنانش در اختیار خودش نیست و یا قابله باید تا حد امکان با صبر و حوصله به او آرامش و قوت قلب بدهد).
- با هوش و نکته سنج (قابله مسئولیت جان دو نفر یعنی مادر و جنین را بعهده داشته و از مقابل مسائل هرچند که کوچک باشد به سادگی نگذرد، زیرا خیلی از مسائل یا علائم کوچک که در هنگام حاملگی یا ولادت ظاهر میشود، میتواند خطرات جانی برای نوزاد یا مادر به دنبال داشته باشد).
- تحمل انجام وظیفه در شب و کار در محیط شفاخانه (در مجموع دروس این رشته بیشتر عملی بوده و کمتر جنبه تئوری دارد فلهذا علاقمندی به انجام کار در محیط شفاخانه بسیار مهم میباشد).
- محصل رشته قابلگی باید از نظر جسمی و روحی سلامت کامل داشته و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد زیرا مشاوره و آموزش بخشی مهم از کار یک قابله را تشکیل می دهد.
وظایف قابله:
- دوران پیش از بارداری (مراقبت‌های پیشگیرانه):
-
- ارائه مشاوره به زنان در مورد آمادگی جسمی و روانی برای بارداری.
- ارزیابی و شناسایی بیماری‌ها یا مشکلات احتمالی که ممکن است در دوران بارداری تأثیرگذار باشند (مانند کم‌خونی یا دیابت).
- آموزش درباره سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، ترک سیگرت و مصرف مکمل‌های ضروری مانند اسید فولیک.
- مشاوره در زمینه برنامه‌ریزی خانواده و پیشگیری از بارداری ناخواسته.
- دوران بارداری (مراقبت‌های دوران بارداری):
-
- معاینات منظم: نظارت و پیگیری وضعیت سلامت مادر و جنین از طریق آزمایش‌های خون، معاینات تلویزیونی، بررسی ضربان قلب جنین و معاینات فیزیکی.
- مشاوره و آموزش: اطلاع‌رسانی به مادران درباره تغییرات فزیکی و روانی دوران بارداری، تغذیه مناسب و مدیریت استرس.
- پیشگیری از مشکلات: شناسایی و مدیریت عوارض احتمالی بارداری مانند فشارخون بالا، دیابت بارداری یا رشد نامناسب جنین.
- آموزش زایمان: آماده‌سازی مادر برای فرآیند زایمان از طریق آموزش تکنیک‌های تنفس، تمرینات آرامش‌بخش و روش‌های کاهش درد.
- در زمان زایمان (مدیریت زایمان):
-
- حضور فعال در زایمان طبیعی: مدیریت کامل فرآیند زایمان طبیعی و نظارت بر وضعیت مادر و جنین.
- حمایت روانی: ایجاد محیطی آرام و اطمینان‌بخش برای مادر و ارائه حمایت روانی برای کاهش اضطراب.
- استفاده از تکنیک‌های تسکین درد: شامل روش‌های غیر دارویی (مانند ماساژ یا تکنیک‌های آرامش‌بخش) و در صورت نیاز، مدیریت استفاده از داروهای مسکن.
- شناسایی مشکلات فوری: توانایی تشخیص مشکلاتی مانند خونریزی شدید یا علائم دیسترس جنین و ارجاع سریع به متخصص.
- دوران پس از زایمان:
-
- مراقبت از مادر: بررسی سلامت مادر از نظر بهبود زخم‌ها، خونریزی طبیعی، و وضعیت روحی پس از زایمان.
- مشاوره شیردهی: کمک به مادر در شروع شیردهی، آموزش روش‌های صحیح شیردهی و رفع مشکلات احتمالی مانند ترک خوردگی نوک سینه یا کمبود شیر.
- نظارت بر وضعیت نوزاد: ارزیابی سلامت نوزاد، وزن‌گیری، واکسیناسیون و شناسایی مشکلات احتمالی.
- سلامت روانی مادر: بررسی وضعیت روانی مادر برای شناسایی افسردگی پس از زایمان و ارائه حمایت یا ارجاع به مشاور.
- نقش در مراقبت‌های جامعه و تنظیم خانواده:
-
- مشاوره در زمینه روش‌های پیشگیری از بارداری و برنامه‌ریزی خانواده.
- ارائه آموزش‌های بهداشتی در جوامع محلی برای ارتقای سلامت زنان.
- همکاری با مراکز بهداشت برای کاهش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان از طریق آگاهی‌بخشی و آموزش.
- آموزش و تحقیقات:
-
- شرکت در برنامه‌های آموزشی برای ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای و پیشرفته.
- مشارکت در پژوهش‌های مرتبط با سلامت زنان و نوزادان برای بهبود روش‌های مراقبتی و درمانی.
- آموزش محصلین قابلگی در محیط‌های کلینیکی و آکادمیک.
ویژگی‌های کلیدی یک قابله:
- توانایی ارائه مراقبت‌های جسمی و عاطفی به مادر و نوزاد.
- مهارت در مدیریت شرایط اورژانسی و پرخطر.
- دانش به‌روز در مورد روش‌های درمانی و تکنولوژی‌های مرتبط با قابلگی.
- احترام به حقوق مادران و توانایی ایجاد ارتباط مؤثر با بیماران.
سخن پایانی
دیپارتمنت قابلگی با تعهد به آموزش، پژوهش و ارائه خدمات، نقش مهمی در ارتقای سلامت مادران، نوزادان و جامعه ایفا می‌کند. هدف این دیپارتمنت تربیت متخصصانی است که بتوانند به بهترین نحو به مادران و نوزادان در شرایط مختلف کمک کنند.